برنامه پایداری الکترونیکی (ESC) تقریباً در تمام شرایط بحرانی رانندگی، از راننده پشتیبانی می کند. این سیستم در مفهوم کلی خود، دربرگیرنده عملکردهای سیستم ترمز ضد قفل (ABS) و سیستم کنترل کشش (TCS) است، اما امکان پیاده سازی زیرسیستمهای ایمنی متنوعی در قالب آن وجود دارد. پیاده سازی این زیرسیستمها با هزینه ای اندک، ارزش افزوده بالایی ایجاد میکنند که راحتی و ایمنی را برای راننده و سرنشینان خودرو به ارمغان می آورد. در ادامه تعدادی از این زیرسیستمها معرفی می گردند.
سیستم ضد لغزش (ASR) یا سیستم کنترل کشش (TCS) که با اسامی دیگری همچون ATC یا TRC نیز معرفی می گردد، سیستم ایمنی دیگری است که به صورت برنامه روی ECU ماژول ABS اضافه شده است و وظیفه آن کنترل لغزش یا بکسواد چرخ ها به هنگام شتاب گیری اولیه خودرو می باشد. به طور کلی به هنگام حرکت خودرو روی جاده های شنی، خاکی، برفی، بارانی و… که میزان چسبندگی تایر با سطح این قبیل جاده ها به حداقل می رسد، احتمال هرزگردی، لغزش یا بکسواد چرخ های خودرو به هنگام شتاب گیری وجود دارد. به بیان دقیقتر، هنگامی که خودرو در حال تغییر وضعیت از سکون به حرکت باشد یا آنکه گاز شدید اعمالی به خودروی در حال حرکت، موجب شود گشتاور ارسالی از موتور به چرخها بیشتر از نیروی اصطکاک لاستیک با سطح زمین شود، چرخهای خودرو به جای انتقال خودرو به جلو، هرزگردی کرده و به دور خود خواهند چرخید. هرزگردی باعث سایش لاستیک‌ها، اعمال فشار زیاد بر اهرم‌بندی چرخ و همچنین باعث کاهش پایداری و فرمان‌پذیری خودرو می گردد.
گفتنی است بطور کلی، دو نوع کنترل کشش وجود دارد. حالت نخست مربوط به زمانی است که چرخهای محرک خودرو روی سطحی با چسبندگی یکسان قرار دارند (لغزش متقارن) و نتیجتاً هر دو چرخ با یک سرعت خواهند چرخید. در این حالت ECU ماژول ABS به منظور کنترل لغزش، از ECU موتور درخواست می نماید تا گشتاور موتور را کاهش دهد تا چسبندگی لازم ایجاد شود. حالت دوم مربوط به زمانی است که چرخ های محرک خودرو روی سطوح با چسبندگی متفاوت قرار دارند (چسبندگی نامتقارن) و لذا هر چرخ با سرعت متفاوتی خواهد چرخید. (مثلاً یک چرخ روی آسفالت قرار دارد و چرخ دیگر روی چمن) در این حالت ECU ماژول ABS اقدام به ترمزگیری چرخ بکسواد کرده می نماید و این امر منجر به اعمال گشتاور اضافی به چرخ دیگر می شود. درصورتیکه این امر کافی نباشد ECU ماژول ABS، از طریق ECU موتور، گشتاور موتور را نیز کاهش می دهد. لازم به ذکر است برای کاهش گشتاور موتور، معمولاً زمان بندی جرقه و پاشش سوخت ریتارد می گردد، بدین معنا که احتراق درون سیلندر به عقب انداخته می شود تا نیرو با تاخیر به سیستم انتقال قدرت وارد شود. برای این منظور، دریچه گاز باید به صورت الکترونیکی عمل کند. در ویدیوهای زیر، چگونگی عملکرد این سیستم با جزئیات بیشتری توضیح داده شده است.
با توجه به مطالب بیان شده، کارکردهای اصلی سیستم کنترل کشش (TCS) عبارت اند از :
– جلوگیری از لغزش چرخ های محرک، به هنگام شتاب گیری خودرو.
– جلوگیری از هرزگردی چرخ های محرک، به هنگام حرکت در جاده های لغزنده.
– کمک به رهایی از گیر کردن تعدادی از چرخ های خودرو در شن ، گل ، برف و یخ و …
شروع به حرکت خودرو در سربالایی همیشه آسان نیست، مخصوصاً زمانی که بار زیادی روی وسیله نقلیه قرار دارد. برای جلوگیری از حرکت خودرو به عقب در لحظه اول، راننده باید با پدال های ترمز، گاز و کلاچ خیلی سریع کار کند. سامانه کمک یار راننده در سربالایی و سراشیبی، به راننده در هنگام شروع حرکت در شیب ها کمک مینماید. این سامانه با اعمال نیروی ترمزی به مدت حدوداً دو ثانیه پس از رها کردن پدال ترمز توسط راننده، سبب میشود راننده، امکان کنترل و هدایت بهتر خودرو را داشته باشد. در این حالت راننده زمان کافی برای تغییر پدال ترمز به پدال گاز بدون استفاده از ترمز دستی را دارد. این سیستم همچنین می تواند وسایل نقلیه با مرکز ثقل بالا را از خطر واژگونی محافظت کند. در ویدیوی زیر، چگونگی عملکرد این سیستم و اجزای مرتبط با آن بیان شده است.
افزونه های ایمنی بیشتری نیز بر پایه برنامه کنترل پایداری توسعه یافته است که با توجه به گستردگی مطالب در بخش های جداگانه ای، به معرفی آنها پرداخته ایم. برای آشنایی با افزونه های ایمنی مرتبط با موتورسیکلت و وسایل نقلیه دوچرخ، اینجا و برای افزونه های ایمنی مرتبط با تریلرها و وسایل نقلیه تجاری، اینجا را کلیک نمائید.