در سیستمهای کنترل مبتنی بر PLC بهمنظور کنترل و مانیتورینگ محلی یک یا چند ماشینِ کنار هم، از یک یا چند HMI استفاده میگردد. در مقیاسی بزرگتر زمانی که هدف، کنترل و مانیتورینگ جامع کلیه تجهیزات و ماشینآلات خطوط تولید مستقر در یک سالن بزرگ تولیدی یا کل کارخانه میباشد، از سیستمهای نظارت، کنترل و جمعآوری دادهها یا بهاختصار «اسکادا» استفاده میگردد که مدرنترین روش کنترل، نظارت و ثبت اطلاعات سیستمهای کنترل دیجیتال صنعتی میباشد. با توجه به موارد مطرحشده در خصوص شیوههای تولید منعطف در انقلاب چهارم صنعتی، در حال حاضر تقاضا برای کسب اطلاعات اضافی از پروسههای تولید از طریق سیستمهای کنترل و مانیتورینگ صنعتی در حال افزایش است و این امر موجب بهکارگیری سیستمهای اسکادا بیش از پیش، در سیستمهای کنترل و مانیتورینگ امروزی گردیده است. تفاوت مابین سیستمهای مانیتورینگ محلی و سیستمهای اسکادا در شکل زیر نشان داده شده است.
اسکادا بهوسیلهی مجموعهای از PLC ها و سنسورهای هوشمند به همراه ایستگاههای از راه دور (به انگلیسی : (Remote Termianl Unit (RTU) و شبکههای مختلف صنعتی و کامپیوترهای هاست و سرور ایجاد میشود. در سیستمهای اسکادا میتوان نظارت و کنترل منطقی را در هر جا که امکان آن تعریفشده باشد، حتی در محلی خارج از کارخانه اعمال نمود. بهطورکلی سیستمهای اسکادا برای نظارت، کنترل و مانیتورینگ در صنایعی که از سیستمهای اتوماسیون کارخانهای برای کنترل و مانیتورینگ پروسههای تولید و وضعیت عملکرد ماشینآلات و تجهیزات استفاده مینمایند، بکار گرفته میشود و میتوان مهمترین مزایای بهکارگیری سیستمهای اسکادا را در سرخطهای ذیل خلاصه نمود:
- فراهم آوردن یک پایگاه داده از اطلاعات موردنظر در خطوط تولید، دسترسی به اطلاعات محصولات تولیدی و ایجاد زیرساخت لازم برای تولید به هنگام (به انگلیسی : Just In Time Production) و منعطف.
- افزایش بهرهوری، افزایش کمی و کیفی محصولات تولیدی و کاهش ضایعات با امکان مانیتورینگ کامل خطوط تولید.
- نظارت کارشناسان بر بخشهای مختلف سالنهای تولیدی و فراهم شدن زیرساخت لازم جهت برنامهریزی تولید و انجام فعالیتهای نگهداری و تعمیرات دورهای تجهیزات و ماشینآلات.
- تشخیص سریعتر خطاها، عیبیابی آسانتر، کاهش مدتزمان توقفات و افزایش قابلیت اطمینان خطوط تولیدی.