قبلی

برنامه کنترل پایداری (ESP) یا کنترل پایداری الکترونیکی (ESC)، افزونه ایمنی دیگری است که در قالب دو بخش سخت افزار و نرم افزار به ماژول ABS اضافه شده است و وظیفه کنترل پایداری خودرو در مقابل کم فرمانی (به انگلیسی : Understeer) و بیش فرمانی (به انگلیسی : Oversteer) و همچنین جلوگیری از انحراف خودرو از مسیر را برعهده دارد. لازم به توضیح است کم فرمانی زمانی رخ میدهد که به علت از دست رفتن چسبندگی سطح تایر با جاده در سرعتهای عموماً بالا، چرخ های جلو از کشش کافی برخوردار نیستند و خودرو در پیچ جاده علیرغم چرخش کامل غربیلک فرمان، به اندازه مدنظر راننده منحرف نشده و به حرکت به سمت خارج پیچ ادامه میدهد. در مقابل بیش فرمانی زمانی رخ میدهد که خودرو به علت از دست رفتن چسبندگی چرخهای عقب، بیش از آنچه راننده میخواهد می چرخد و خودرو به سمت داخل پیچ منحرف می شود.

کنترل پایداری الکترونیکی (ESC)، در واقع یک سیستم کنترل حلقه بسته است که برای بهبود قابلیت رانندگی از طریق مداخله برنامه ریزی شده در سیستم ترمز خودرو و/یا پیشرانه طراحی شده است. این سیستم از طریق اعمال هدفمند نیروی ترمزی روی تک تک چرخها یا شتاب دهی به چرخ محرک از طریق مداخله روی برنامه ECU موتور کار می کند. شمای کلی اجزاء مرتبط با این سیستم در شکل زیر نشان داده شده است.

در ماژول های ABS دارای افزونه ESP مانند Bosch9.0، چهار عدد شیر برقی اضافی نسبت به مدولاتورهای فاقد این افزونه مانند Bosch8.0 در بلوک هیدرولیک وجود دارد. این چهار شیر برقی اضافی به صورت دو زوج شیر NO و NC، در مسیر مدار اولیه و مدار ثانویه ترمز خودرو قرار می گیرند. از آنجا که این دو مدار به صورت ضربدری ترمز چرخهای خودرو را کنترل می نمایند، با بستن یک مسیر می توان خودرو را حول محور عمود بر مرکز ثقل خودرو چرخاند. در شکل های زیر، موقعیت این شیرها به صورت فیزیکی روی بلوک هیدرولیک و به صورت شماتیک در مسیر مدارهای هیدرولیک (شماره های ۱۷ و ۱۸) نشان داده شده است.

المان مهم دیگر در کارکرد کنترل پایداری الکترونیکی، سنسور Yaw است که معمولاً در مرکز ثقل خودرو (وسط کابین) قرار می گیرد و وظیفه سنجش میزان چرخش خودرو حول محور عمود بر مرکز ثقل آن و سرعت و شتاب چرخش زاویه ای را برعهده دارد. به بیان دیگر، ECU به کمک این سنسور از میزان و سرعت انحراف خودرو حول محور عمودی خود مطلع می گردد. لازم به ذکر است در برخی از مدلها نیز، سنسور Yaw داخل مدولاتور ABS تعبیه می گردد. عضو کلیدی دیگر در کارکرد سیستم ESP، سنسور زاویه فرمان خودرو می باشد که به کمک آن ECU از نیت راننده برای دور زدن ومیزان انحراف خودرو به طرفین مطلع می گردد. در ویدیوهای زیر، چگونگی عملکرد این سیستم با جزئیات بیان شده است.

بطور خلاصه و برای جمع بندی مطالب فوق میتوان گفت ECU سیستم ESC، بر اساس داده های دریافتی از سنسور زاویه فرمان، از نیت راننده و جهت حرکت مورد نظر راننده مطلع می شود. این اطلاعات بطور مستمر (۲۵ بار در ثانیه) با سرعت چرخها که توسط سنسورهای ABS اندازه گیری میشوند و سرعت زاویه ای و میزان انحراف خودرو در جهات مختلف که توسط سنسور Yaw محاسبه می شوند مقایسه می گردد. در صورت عدم تطابق جهت حرکت واقعی خودرو و جهت مدنظر راننده، ECU با مداخله از طریق ترمزگیری مستقل هریک از چرخها و/یا افزایش یا کاهش قدرت موتور، خودرو را به مسیر مدنظر باز می گرداند یا آن را در این مسیر نگه میدارد.